انواع مشکلات و بیماری های ناخن

ناخن ها از یک پروتئین به نام کراتین ساخته شده است و این پروتئین در ساختار پوست و مو نیز یافت می شود. در زیر ناخن، بافت نرمی حاوی عروق خونی ظریف وجود دارد که باعث صورتی رنگ شدن صدف ناخن می گردد. ناخن ها هر ماه تقریباً ۳ تا ۴ میلی متر رشد می کنند و این رشد در ناخن های پا کمتر است، به طوری که ۴۰% آهسته تر از ناخن های دست رشد می کنند. حال برخی شرایط ممکن است ظاهر و رشد ناخن شما را تحت تأثیر قرار دهند و ناخن را دچار مشکل کنند. در این مطلب انواع مشکلات و بیماری های ناخن معرفی میگردد.

علائم بیماری ناخن

برخی از تغییرات در ناخن‌های شما به دلیل شرایط پزشکی است که باید به آنها توجه کنید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

1. تغییر رنگ کلی ناخن مانند زردی ناخن، ایجاد خطوط طولی مانند خطوط سفید عمودی یا خطوط تیره بر روی ناخن و یا ایجاد انواع لکه روی آن‌
2. تغییر در شکل ناخن مانند چماقی شدن ناخن، ناخن قاشقی و ایجاد حفره در ناخن
3. تغییر در ضخامت ناخن
4. شکنندگی ناخن
5. خونریزی در اطراف ناخن‌ها
6. تورم یا قرمزی در اطراف ناخن‌ها
7. درد ناخن‌ها یا اطراف آنها
8. جدا شدن ناخن از بستر

ناخن هماتوم یا خونمردگی

هماتوم، به علت ضربه به ناخن و خونریزی خفیفی بین ناخن و بستر آن ایجاد می شود. در زمان هماتوم شدید، پرده سیاه رنگی ناخن را فرامی گیرد که باعث جدا شدن ناخن از بستر می شودکه باید توسط پزشک تخلیه شود چون درمان خود به خود آن زمان زیادی لازم دارد. با جدایی ناخن از بستر محیط برای رشد قارچ ها و باکتری ها فراهم می شود.

عفونت های قارچی و میکروبی اطراف ناخن

این بیماری که پارونشیا نام دارد موجب درد و تورم و قرمزی و التهاب اطراف ناخن می شود و در خانم ها شایعتر است. این بیماری به دونوع حاد و مزمن تقسیم می شود که نوع حاد بر اثر جویدن ناخن، کوتاه کردن خشن یا مانیکور ناخن بروز می کند و محل آسیب دیده چرکی، گرم، متورم و دردناک است. برای درمان آن باید آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز شود. درمان پارونشیا حاد چند روزه است. در پارونشیا مزمن طول مدت بیماری زیاد است و علت آن شستشوی مداوم دست و انجام کارهایی که دائماً با آب و مواد شوینده شیمیایی همراه است.

کوئیلونشیا (Koilonychia)

کوئیلونشیا، وجود خمیدگی معکوس در محور عرضی و طولی ناخن است. این خمیدگی، سطح مقعری به ناخن می‌بخشد که منجر به ایجاد ناخن قاشقی می‌شود. کوئیلونشیا روی ناخن‌های دست بسیار بیشتر از ناخن‌های پا قابل تشخیص است.

پارونیشیا (Paronychia)

پارونیشیا یک عفونت است که باعث قرمزی و تورم در اطراف لبه‌های بستر ناخن می‌شود. دو نوع پارونیشیا وجود دارد: حاد و مزمن. پارونيشيای حاد زماني بروز مي‌كند كه عفونتي ناشي از ترومای مستقيم يا غيرمستقيم به كوتيكول يا چين ناخن برسد. پارونیشیای مزمن اغلب در نتیجه عوامل حساسیت‌زا یا تحریک‌کننده ایجاد می‌شود.

سندرم پاتلا (Nail Patella Syndrome)

یک اختلال ژنتیکی بسیار نادر است که با بدشکل شدن ناخن و اسکلت بدن همراه است.

پسوریازیس Psoriasis

پسوریازیس یک بیماری مزمن و گسترده پوستی است که ممکن است به ناخن نیز گسترش یابد. در این صورت سطح ناخن ناهموار، موج دار و دارای فرورفتگی‌های ریز فراوان می‌شود. تغییر رنگ ناخن به زرد تا قرمز قهوه‌ای و یا جدا شدن ناخن از بستر نیز ممکن است دیده شود.

ناخن پینسر (Pincer nail) یا گازانبری

ناخن گیره‌ای یا گازانبری هنگامی تشکیل می‌شود که انحنای عرضی ناخن در امتداد محور طولی ناخن افزایش پیدا کند. سپس به سمت نوک ناخن می‌رسد. این بیماری ممکن است ارثی یا اکتسابی باشد. مکانیسم پیشرفت ناخن گاز انبری ناشناخته باقی مانده؛ اما بیماری‌های سیستمیک یا داروها عوامل رایجی هستند. گسترش پشتی استخوان ناشی از اگزوستوز زیرزبانی (subungual exostosis) نیز ممکن است باعث ایجاد ناخن پینسر شود، بنابراین ناخن و اگزوستوز باید بریده شوند. در این حالت حاشیه‌های جانبی ناخن فشار ثابتی را اعمال می‌کنند. این فشار، صفحه تغییرشکل‌یافته ناخن را به طور دائم منقبض می‌کند.

اختلال ناخن کلابینگ (Clubbing)

کلابینگ با افزایش انحنای صفحه ناخن به صورت طولی و عرضی با هیپرتروفی (hypertrophy) بافت نرم پالپ دیجیتالی (digital pulp) مشخص می‌شود. این بیماری جزء لاینفک هر معاینه فیزیکی عمومی در آزمایش‌های بالینی است.

اختلال دولیکنیچیا (Dolichonychia)

در دولیکنیچیا، طول ناخن‌ها بسیار بیشتر از عرض ناخن است. این اختلال با سندرم مارفان (Marfan) و هیپوپیتوئیتاریسم (hypopituitarism) همراه است.

ناخن منقار طوطی (Parrot beak nail)

در این بیماری شکل ناخن مانند انحنای متقارن لبه آزاد ناخن منقار طوطی است. ناخن منقار طوطی به طور معمول در آکرواسکلروز (acrosclerosis) شدید با تحلیل دیستال فالانژیال (phalangeal) به دلیل اسکلرودرمی (scleroderma) دیده می‌شود. در این اختلال صفحه ناخن در اطراف قسمت کوتاه شده، خم می‌شود.

براکیونیشیا

در براکیونشیا، عرض صفحه ناخن در مقایسه با طول آن کاهش می‌یابد. این تغییر ممکن است یکی از ویژگی‌های هایپرپاراتیروئیدیسم (hyperparathyroidism) و آرتروپاتی پسوریاتیک (psoriaticarthropathy) به عنوان نشانه اولیه تحلیل استخوان باشد.

ماکرونیکیا (Macronychia) و میکرونیکیا (micronychia)

این ناخن‌ها در مقایسه با ناخن‌های دیگر، بسیار بزرگ یا خیلی کوچک هستند. ماکرونیکیا ممکن است به دلیل رشد غیرعادی موضعی باشد. در حالی که میکرونیکیا در ارتباط با نوروم‌های پلکسی فرم (plexiform neuromas) ایجاد می‌شود.

ناخنک ناخن

ناخنک ناشی از ایجاد جای زخمی است که شامل چین‌خوردگی ناخن بر روی ماتریس می‌شود.

بیماری ناخن آنیکولیز

آنیکولیز (Onycholysis) به جدا‌شدن دیستال صفحه ناخن از بستر ناخن اشاره دارد. به زبان ساده‌تر آنیکولیز زمانی اتفاق می‌افتد که ناخن یک یا چند انگشت پا بدون درد از بستر ناخن جدا می‌شود. این وضعیت به تدریج و در طول زمان رخ می‌دهد. نواحی جداشده به دلیل وجود هوا در زیر ناخن و بقایای این نواحی، سفید، سبز، زرد یا مات به نظر می‌رسد. آنیکولیز می‌تواند باعث ایجاد بافت اضافی پوست در زیر ناخن، گود شدن و ضخیم‌ شدن ناخن یا خم‌شدن لبه‌های ناخن شود. شایع‌ترین علت آن آسیب موضعی ناخن است.

برجستگی طولی

خطوط طولی Onychorrhexis به صورت شیارهای دندانه‌دار یا برآمدگی‌های برجسته ظاهر می‌شوند. این خطوط ممکن است باعث ناهنجاری‎های طولانی‌مدت شوند. شکاف ناخن به احتمال زیاد به دلیل یک ترومای جزئی است.

چاله شدن ناخن/تراکیونیشیا

چاله‌های ناخن، ناشی از کراتینه شدن معیوب ماتریس پروگزیمال با ماندگاری سلول‌های پاراکراتوز (parakeratotic) در سطح صفحه ناخن است. تعداد زیادی از عوامل موضعی بر عملکرد ماتریس تأثیر می‌گذارند.

ناخن‌های شکننده

در این بیماری، ناخن‌ها شکننده، نرم، شکسته یا نازک می‌شوند. از علل متداول شکنندگی ناخن‌ها، خیس‌شدن و خشک‌شدن مکرر ناخن‌ها است. از علل دیگر که کمتر رایج است، فقر آهن یا بیماری زمینه‌ای است. تروما شایع‎ترین علت این بیماری است.

اختلال لوکونشیا

لوکونشیا به تغییر رنگ سفید ناخن اشاره دارد. این بیماری به طور سنتی به سه زیرگونه طبقه‌بندی می‌شود:

• لوکونشیای کاذب: وقتی آسیب صفحه ناخن برون‌زا باشد (به عنوان مثال، آنیکومایکوزیس (onychomycosis))
• لوکونشیای درست یا آشکار (واقعی): هنگامی که آسیب از ماتریس سرچشمه می‌گیرد و در صفحه ناخن ظاهر می‌شود.
• لوکونشیای ظاهری: وقتی آسیب در بستر ناخن روی می‌دهد.
• لوکونشیای مرتبط با بیماری‌های سیستمیک معمولاً آشکار است.

ناخن نیم یا ناخن لیندسی

ناخن لیندسی همان لوکونشیای ظاهری با نیمه پروگزیمال طبیعی و نیمه‌دیستال غیر طبیعی با تغییر رنگ قهوه‌ای است. ناخن نیم در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه با نارسایی کلیه اورمیک (uremic) دیده می‌شود.

ناخن های تری (Terry nails)

ناخن‌های تری در واقع لوکونشیای ظاهری همراه با ناخنی است که از ناحیه نزدیک به رنگ سفید و از نظر دیستال طبیعی است. این بیماری با نارسایی احتقانی قلب، دیابت بزرگسال، بیماری عروق محیطی، همودیالیز (hemodialysis) و HIV همراه است.

ملانونیشیا (Melanonychia)

ملانونیشیا رنگدانه سیاه مایل به قهوه‌ای طولی یا عرضی ناخن است. ملانونیشیا معمولاً به لیکن پلان (lichen planus) نسبت داده می‌شود. ملانونیشیا همچنین ممکن است بخشی از رنگدانه‌های نژادی باشد.

سیانوز (Cyanosis)

سیانوز به صورت تغییر رنگ آبی یا بنفش در بستر ناخن ظاهر می‌شود. در نتیجه اشباع کمتر اکسیژن باعث تجمع دئوکسی هموگلوبین (deoxyhemoglobin) در عروق خونی کوچک اندام‌ها شود. سیانوز مرکزی ناشی از بیماری‌های مادرزادی قلبی است. این بیماری ممکن است در مخاط و اندام‌ها ظاهر شود. در حالی که سیانوز محیطی معمولاً با بررسی ناخن و انگشت تشخیص داده می‌شود. سیانوز محیطی در اثر انقباض عروقی و کاهش جریان خون محیطی ایجاد می‌شود. این حالت‌ها در مواجهه با سرما، شوک، نارسایی احتقانی قلب و بیماری عروق محیطی بروز می‌کند.

ایکتروس (Icterus)

تغییر رنگ زرد مخاط در نتیجه رسوب بیلی روبین (bilirubin) در موارد شدید ناخن‌ها را درگیر می‌کند. این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده شکل شدید بیماری کبدی یا همولیز (hemolysis) باشد.

سندرم ناخن زرد

این بیماری با ضخیم‌شدن و تغییر رنگ زرد تا زرد مایل به سبز در ناخن‌ها مشخص می‌شود. سندرم ناخن زرد اغلب با بیماری‌های سیستمیک و به صورت شایع‌تر با ورم لنفاوی (lymphedema) و اختلال در تنفس ناشی از افیوژن پلور (pleural effusion) همراه است. این بیماری معمولاً در بزرگسالان رخ می‌دهد؛ اما ممکن است در دوران کودکی نیز رخ دهد.

تلانژکتازی بستر ناخن (Nail bed telangiectasia)

تلانژکتازی دوره‌ای سرنخ مهمی برای دخالت سیستمیک در اسکلروز سیستمیک، لوپوس و درماتومیوزیت (dermatomyositis) است.. علاوه بر این تلانژکتازی در دیابت،COPD و آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) نیز دیده شوند.

آنیکوگریفوز (Onychogryphosis)

وضعیتی است که در آن ناخن، بزرگ و ضخیم می‌شود. آنیکوگریفوز اغلب انگشت شست پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند باعث بلندتر شدن یک قسمت از ناخن نسبت به قسمت دیگر شود. رشد ناخن در آنیکوگریفوز می‌تواند شبیه شاخ قوچ باشد، بنابراین مردم اغلب به آن، ناخن شاخ قوچ می‌گویند.

روشهای مراقبت از ناخن

با مراقبت از ناخن ها می توان از بیماری های ناخن جلوگیری کرد. برای سالم نگه داشتن ناخن، کافیست موارد زیر را رعایت نمایید:

• به ناخن ها ضربه نزنید.
• همیشه از ناخن گیر استفاده کنید و بعد از حمام که ناخن نرم است آن را مرتب کنید.
• ناخن های خود را خشک و تمیز نگه دارید.
• اگر ناخن های شکننده و ضعیفی دارید، آنها را همیشه کوتاه نگه دارید تا از شکستگی آن جلوگیری شود.
• از لوسیون و تقویت کننده بر روی ناخن استفاده کنید.
• پوشیدن دستکش در حین انجام کار
• پرهیز از بیش از حد تمیز کردن زیر ناخن
• پرهیز از جویدن ناخن
• پرهیز از سیگار

---

آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، قبل از چهارراه پلیس ، مقابل اداره ثبت ، ساختمان آریا ، طبقه اول
تلفن : 91620100 - 031

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• ناخن فرورونده در گوشت
  تاریخ انتشار : 1389-10-04تاریخ بروز رسانی : 1399-09-23

نظرات کاربران درباره این مطلب :لیلا میرزایی [ 1402-09-04 ]
صدف های ناخنم زیرشون خالی میشه مشکل چیه

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :